Then the brahman Sangarava went to the Blessed One and, on arrival, exchanged courteous greetings with him. After an exchange of friendly greetings & courtesies, he sat to one side. As he was sitting there he said to the Blessed One:
-"I say, Master Gotama. We brahmans perform sacrifices and get others to perform sacrifices. And whoever performs a sacrifice, whoever gets others to perform a sacrifice, they have all practiced a practice of merit — the business of a sacrifice — [that benefits] countless beings. But whoever, leaving his family, has gone forth from the home life into homelessness, and tames his single self, brings his single self into tune, brings his single self to Unbinding: his practice of merit — this business of going forth — is one [that benefits] only one being."


Rồi có Bà-la-môn Sangàrava đi đến Thế Tôn, sau khi đến nói lên những lời chào đón hỏi thăm. Sau khi nói những lời chào đón hỏi thăm, rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, Bà-la-môn Sangàrava bạch Thế Tôn :
- "Thưa Tôn giả Gotama, chúng tôi làm lễ tế đàn và khuyên các người khác làm lễ tế đàn. Ở đây, thưa Tôn giả Gotama, ai làm lễ tế đàn và ai khuyên các người khác làm lễ tế đàn, tất cả đều thực hành con đường đưa đến công đức cho nhiều người, tức là kết quả của tế đàn. Thưa Tôn giả Gotama, ai xuất gia, từ bỏ gia tộc, từ bỏ gia đ́nh, sống không gia đ́nh, chỉ nhiếp phục một tự ngă của ḿnh, chỉ làm cho một tự ngă chứng được niết bàn. Như vậy, người ấy thực hành con đường đưa đến công đức chỉ có một ḿnh, tức là kết quả của sự xuất gia."

 

"Very well then, brahman, in that case I will cross-question you. Answer as you see fit. What do you think? There is the case where a Tathagata appears in the world, a worthy one, rightly-self-awakened, consummate in clear-knowing & conduct, one who has gone the good way, knower of the cosmos, unexcelled trainer of those who can be taught, teacher of human & divine beings, awakened, blessed. He says: 'Here! This is the path, this is the practice that, having practiced, I make known the unexcelled gaining of a footing in the holy life,1 having directly known & realized it for myself. Come! You, too, practice in such a way that you will remain in the unexcelled gaining of a footing in the holy life, having directly known & realized it for yourselves.' Thus the Teacher teaches the Dhamma, and others practice, for Suchness. And there are countless hundreds of them, countless thousands of them, countless hundreds of thousands of them. This being the case, is this practice of merit — this business of going-forth — one that benefits countless beings, or only one being?"


-"Vậy này Bà-la-môn, ở đây, Ta sẽ hỏi Ông. Ông kham nhẫn như thế nào, hăy như vậy trả lời. Ông nghĩ như thế nào, này Bà-la-môn, ở đây, Thế Tôn xuất hiện ở đời, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, Minh Hạnh Túc, Thiên Tuệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Nghị Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật, Thế Tôn. Vị ấy nói như sau : "Đây là con đường, đây là đạo lộ, nhờ thực hành con đường này, Ta đă thể nhập vô thượng Phạm hạnh, tự ḿnh với thắng trí, chứng đạt, an trú và tuyên thuyết. Các người hăy đến ! Hăy như vậy thực hành ! Các người sẽ thể nhập vô thượng Phạm hạnh, tự ḿnh với thắng trí, chứng đạt và an trú". Như vậy, vị Đạo sư này thuyết pháp, và các người khác như thật hành tŕ. Số người như vậy là hàng trăm, hàng ngàn, hàng trăm ngàn. Ông nghĩ thế nào, này Bà-la-môn, sự việc là như vậy, thời con đường đưa đến công đức này ảnh hưởng chỉ đến một người hay ảnh hưởng đến nhiều người, tức là kết quả của sự xuất gia ? "

 

"This being the case, Master Gotama, this practice of merit — this business of going-forth — is one that benefits countless beings."


-" Sự việc này là như vậy, thưa Tôn giả Gotama, con đường đưa đến công đức này là ảnh hưởng đến nhiều người, tức là kết quả của sự xuất gia."

 

When this was said, Ven. Ananda said to the brahman Sangarava:
-"Of these two practices, brahman, which appeals to you as the less complicated, the less violent, the more fruitful, & the more rewarding?"
When this was said, the brahman Sangarava said to Ven. Ananda:
-"Just as with Master Gotama & Master Ananda, I worship them, I praise them [both]."


Được nghe nói như vậy, Tôn giả Ànanda nói với Bà-la-môn Sangàrava :
-" Trong hai con đường, này Bà-la-môn, con đường nào, Ông có thể kham nhẫn là giản dị hơn, kết quả lớn hơn và lợi ích hơn ? "
Được nói như vậy, Bà-la-môn Sangàrava nói với Tôn giả Ànanda :
-" Như Tôn giả Gotama và Tôn giả Ànanda, cả hai đối với tôi là đáng kính lễ và đáng tán thán."

 

A second time, Ven. Ananda said to him:
-"I didn't ask you whom you worship and whom you praise. I ask you, 'Of these two practices, brahman, which appeals to you as the less complicated, the less violent, the more fruitful, & the more rewarding?'"



A second time, the brahman Sangarava said to Ven. Ananda:
-"Just as with Master Gotama & Master Ananda, I worship them, I praise them [both]."


Lần thứ hai, Tôn giả Ànanda nói với Bà-la-môn Sangàrava :
- Này Bà-la-môn, Ta không hỏi Ông như vậy : "Những ai là đáng đảnh lễ, những ai là đáng tán thán ? "Này Bà-la-môn, như thế này Ta hỏi Ông : "Này Bà-la-môn, trong hai con đường này, con đường nào Ông có thể kham nhẫn là giản dị hơn, ít khó chịu hơn, kết quả lớn hơn, lợi ích lớn hơn ?"
Lần thứ hai, Bà-la-môn Sangàrava nói với Tôn giả Ànanda :
- Như Tôn giả Gotama và Tôn giả Ànanda, cả hai đối với tôi là đáng đảnh lễ và đáng tán thán.

 

A third time, Ven. Ananda said to him:
-"I didn't ask you whom you worship and whom you praise. I ask you, 'Of these two practices, brahman, which appeals to you as the less complicated, the less violent, the more fruitful, & the more rewarding?'"



A third time, the brahman Sangarava said to Ven. Ananda:
-"Just as with Master Gotama & Master Ananda, I worship them, I praise them [both]."


Lần thứ ba, Tôn giả Ànanda nói với Bà-la-môn Sangàrava :
-" Này Bà-la-môn, Ta không hỏi Ông như vậy : "Những ai là đáng kính lễ, những ai là đáng tán thán ? "Này Bà-la-môn, như thế này Ta hỏi Ông : "Này Bà-la-môn, trong hai con đường này, con đường nào Ông có thể kham nhẫn là giản dị hơn, ít khó chịu hơn, kết quả lớn hơn, lợi ích lớn hơn ?"
Lần thứ ba, Bà-la-môn Sangàrava nói với Tôn giả Ànanda :
-" Như Tôn giả Gotama và Tôn giả Ànanda, cả hai đối với tôi là đáng kính lễ và đáng tán thán."

 

Then the thought occurred to the Blessed One, "Being asked a legitimate question by Ananda up to the third time, the brahman Sangarava evades it and does not reply to it. Suppose I were to get him out [of this dilemma]."
So the Blessed One said to the brahman Sangarava,
-"Brahman, what was the topic of conversation that arose today when the royal court sat gathered in the royal palace?"



Rồi Thế Tôn suy nghĩ như sau : "Cho đến lần thứ ba, Bà-la-môn Sangàrava, được hỏi một câu đúng pháp lại tránh né, không trả lời. Vậy Ta hăy giải tỏa việc này".
Rồi Thế Tôn nói với Bà-la-môn Sangàrava :
- "Này Bà-la-môn, câu chuyện ǵ đă khởi lên hôm nay trong cung điện Nhà Vua, khi hội chúng nhà vua ngồi tụ họp lại ?"

 

-"Master Gotama, this was the topic of conversation that arose today when the royal court sat gathered in the royal palace: 'In the past, there were fewer monks but more who, endowed with superior human attainments, displayed the miracle of psychic power. Now there are more monks but fewer who, endowed with superior human attainments, display the miracle of psychic power. This, Master Gotama, was the topic of conversation that arose today when the royal court sat gathered in the royal palace."


-"Thưa Tôn giả Gotama, hôm nay, trong cung điện nhà vua, câu chuyện như sau đă khởi lên, khi hội chúng nhà vua ngồi tụ họp lại : "Thuở xưa, các Tỷ-kheo ít hơn, nhưng nhiều hơn là các pháp thượng nhân, các thần thông thần biến được thị hiện. Ngày nay, các Tỷ-kheo nhiều hơn, nhưng ít hơn là các pháp thượng nhân, các thần thông thần biến được thị hiện." Thưa Tôn giả Gotama, đấy là câu chuyện đă khởi lên hôm nay trong cung điện nhà vua, khi hội chúng nhà vua ngồi tụ họp lại."

 


Brahman, there are these three miracles. Which three?
-The miracle of psychic power,
-The miracle of telepathy,
-The miracle of instruction.


Này Bà-la-môn, có ba loại thần thông. Thế nào là ba ?
-Thần thông biến hóa,
-Thần thông kư thuyết,
-Thần thông giao hóa,

 

And what is the miracle of psychic power? There is the case where a certain person wields manifold psychic powers. Having been one he becomes many; having been many he becomes one. He appears. He vanishes. He goes unimpeded through walls, ramparts, & mountains as if through space. He dives in and out of the earth as if it were water. He walks on water without sinking as if it were dry land. Sitting cross-legged he flies through the air like a winged bird. With his hand he touches and strokes even the sun & moon, so mighty & powerful. He exercises influence with his body even as far as the Brahma worlds. This is called the miracle of psychic power.


Và Bà-la-môn, thế nào là thần thông biến hóa ? Ở đây, này Bà-la-môn, có người chứng được các loại thần thông, một thân hiện ra nhiều thân, nhiều thân hiện ra một thân, hiện h́nh, biến h́nh, đi ngang qua vách qua tường, qua núi như đi ngang qua hư không, độn thổ, trồi lên ngang qua đất liền như ở trong nước, đi trên nước, không nứt rẽ ra như trên đất liền, ngồi kiết già, đi trên hư không như con chim, với bàn tay, chạm và rờ mặt trăng và mặt trời, những vật có đại oai lực, đại oai thần như vậy, có thể tự thân bay đến cơi Phạm Thiên. Này Bà-la-môn, đây gọi là thần thông biến hoá.

 

And what is the miracle of telepathy?
There is the case where a certain person reads [another person' thoughts] by means of a sign (vision), [saying,] 'Such is your thinking, here is where your thinking is, thus is your mind.' And however much he may read, that's exactly how it is, and not otherwise.


Và này Bà-la-môn, thế nào là thần thông kư thuyết ? Ở đây, này Bà-la-môn, có người nói lên nhờ tướng : "Như vầy là ư của Ông, như thế này là ư của Ông, như thế này là tà tâm của Ông". Nếu vị ấy nói lên có nhiều, cũng chỉ là như vậy, không có ǵ khác.

 

Then there is the case where a certain person reads [another person's thoughts], not by means of a sign or vision, but by hearing the voice of human beings, non-human beings, or devas, [saying,] 'Such is your thinking, here is where your thinking is, thus is your mind.' And however much he may read, that's exactly how it is, and not otherwise.


Ở đây, này Bà-la-môn, có người nói lên không nhờ tướng, nhưng nghe tiếng của loài người hay của phi nhân, hay của Chư Thiên, liền nói lên : "Như vầy là ư của Ông, như thế này là ư của Ông, như thế này là tà tâm của Ông". Nếu vị ấy nói lên có nhiều, cũng chỉ là như vậy, không có ǵ khác.


Then there is the case where a certain person reads [another person's thoughts], not by means of a sign or vision; not by hearing the voice of human beings, non-human beings, or devas; but by hearing the sound of the directed thought & evaluation of a person thinking directed thoughts and evaluating, [saying,] 'Such is your thinking, here is where your thinking is, thus is your mind.' And however much he may read, that's exactly how it is, and not otherwise.


Ở đây, này Bà-la-môn, có người nói lên không nhờ tướng, cũng không nhờ nghe tiếng của loài người hay của phi nhân, hay của Chư Thiên, nhưng sau khi nghe được tiếng tŕnh bày rơ ràng và có suy tư ; sau khi suy tầm và suy tư liền nói lên : "Như vầy là ư của Ông, như thế này là ư của Ông, như thế này là tâm của Ông". Nếu vị ấy nói lên có nhiều, cũng chỉ là như vậy, không có ǵ khác.

 

Then there is the case where a certain person reads [another person's thoughts], not by means of a sign or vision; not by hearing the voice of human beings, non-human beings, or devas; not by hearing the sound of the directed thought & evaluation of a person thinking directed thoughts and evaluating; but by having attained a concentration devoid of directed thought & evaluation, and encompassing the awareness [of the other] with his own awareness, he discerns, 'Given the way the mental fabrications of this venerable person are inclined, the directed thoughts of his mind will immediately think about this.' And however much he may read, that's exactly how it is, and not otherwise.
This, brahman, is the miracle of telepathy.


Ở đây, này Bà-la-môn, có người không nói lên nhờ tướng, không nói lên nhờ nghe tiếng của loài người hay của phi nhân, hay của Chư Thiên, không nói lên sau khi nghe được tiếng tŕnh bày rơ ràng và có suy tư, sau khi suy tầm và suy tư. Những thành tựu định không tầm không tứ, với tâm của ḿnh biết rơ tâm của người khác tùy theo hành ư của vị Tôn giả này hướng đến chỗ nào, thời tâm của vị này lập tức suy tầm đến chỗ ấy. Nếu vị ấy nói lên có nhiều, cũng chỉ là như vậy, không có ǵ khác.
Này Bà-la-môn, đây gọi là thần thông kư thuyết.

 

And what is the miracle of instruction?
There is the case where a certain person gives instruction in this way: 'Direct your thought in this way, don't direct it in that. Attend to things in this way, don't attend to them in that. Let go of this, enter and remain in that.'
This is called the miracle of instruction.


Và như thế nào, này Bà-la-môn, là thần thông giáo hóa ? Ở đây, này Bà-la-môn, có người giáo giới như sau : "Hăy suy nghĩ như thế này, chớ suy nghĩ như vậy ! Hăy tác ư như thế này, chớ tác ư như vậy ! Hăy từ bỏ cái này ! Hăy đạt đến cái này và an trú !".
Này Bà-la-môn, đây gọi là thần thông giáo hóa.

 

And these are the three miracles.


Này Bà-la-môn, có ba loại thần thông này.

 

Now, brahman, of these three miracles, which one appeals to you as the highest & most sublime?


Trong ba loại thần thông này, Ông có thể chấp nhận loại thần thông nào là hy hữu hơn, thù diệu hơn ?

 

Master Gotama, of these three miracles, the miracle of psychic power where a certain person wields manifold psychic powers... (and) exercises influence with his body even as far as the Brahma worlds: that is a miracle experienced only by him who does it; it belongs only to him who does it. It seems to me to be of the nature of an illusion.


Ở đây, thưa Tôn giả Gotama, loại thần thông này : Ở đây có người chứng được nhiều loại thần thông, một thân hiện ra nhiều thân … Có thể tự thân bay đến cơi Phạm Thiên. Loại thần thông này, thưa Tôn giả Gotama, ai làm loại thần thông ấy, người ấy tự kinh nghiệm lấy. Ai làm thần thông ấy, tự ḿnh có được thần thông ấy. Loại thần thông này, đối với tôi, được xem tánh chất như là huyễn hóa.

 

As for the miracle where a certain person
by means of a sign or vision...
by hearing the voice of human beings, non-human beings, or devas...
by hearing the sound of the directed thought & evaluation of a person thinking directed thoughts and evaluating, [saying,]
'Such is your thinking, here is where your thinking is, thus is your mind.' ... [or] who by having attained a concentration devoid of directed thought & evaluation, and encompassing the awareness [of the other] with his own awareness, he discerns, 'Given the way the mental fabrications of this venerable person are inclined, the directed thoughts of his mind will immediately think about this.' And however much he may read, that's exactly how it is, and not otherwise: that is a miracle experienced only by him who does it; it belongs only to him who does it.
It seems to me to be of the nature of an illusion.


C̣n loại thần thông này, thưa Tôn giả Gotama : Ở đây có người nhờ tướng nói lên
Hay nhờ nghe tiếng của loài người hay của phi nhân, hay của Chư Thiên,
Hay nhờ nghe được tiếng tŕnh bày rơ ràng và có suy tư, sau khi suy tầm và suy tư.
Những thành tựu định không tầm không tứ, với tâm của ḿnh biết rơ tâm của người khác tùy theo hành ư của vị Tôn giả này hướng đến chỗ nào, thời tâm của vị này lập tức suy tầm đến chỗ ấy. Nếu vị ấy nói lên có nhiều, cũng chỉ là như vậy, không có ǵ khác. Với tâm của ḿnh, rơ biết tâm của người khác.
Loại thần thông này, thưa Tôn giả Gotama, ai làm loại thần thông ấy, người ấy tự kinh nghiệm lấy. Ai làm thần thông ấy, tự ḿnh có được thần thông ấy.
Loại thần thông này, đối với tôi, được xem tánh chất như là huyễn hóa.

 

As for the miracle where a certain person gives instruction in this way: 'Direct your thought in this way, don't direct it in that. Attend to things in this way, don't attend to them in that. Let go of this, enter and remain in that': this is the miracle that, of the three, appeals to me as the highest & most sublime.


C̣n loại thần thông này, thưa Tôn giả Gotama : Ở đây có người giáo giới như sau : "Hăy suy nghĩ như thế này … hăy đạt đến cái này và an trú". Loại thần thông này, thưa Tôn giả Gotama, tôi có thể chấp nhận là hy hữu hơn và thù diệu hơn trong ba loại thần thông.

 

It is amazing, Master Gotama. It is astounding, how well this has been said by Master Gotama. And we hold that Master Gotama is endowed with these three marvels: Master Gotama wields manifold psychic powers... (and) exercises influence with his body even as far as the Brahma worlds. Having attained a concentration devoid of directed thought & evaluation, and encompassing the awareness [of the other] with his own awareness, Master Gotama discerns, 'Given the way the mental fabrications of this venerable person are inclined, the directed thoughts of his mind will immediately think about this.' Master Gotama gives instruction in this way: 'Direct your thought in this way, don't direct it in that. Attend to things in this way, don't attend to them in that. Let go of this, enter and remain in that.'


Thật là vi diệu, thưa Tôn giả Gotama ! Thật là hy hữu, thưa Tôn giả Gotama ! Vấn đề này được Tôn giả Gotama khéo nói như vậy, Chúng tôi thọ tŕ rằng Tôn giả Gotama có thành tựu cả ba loại thần thông này. Thật vậy, Tôn giả Gotama có thể chứng được nhiều loại thần thông … Thật vậy, Tôn giả Gotama thành tựu được định không tầm không tứ, với tâm của ḿnh rơ biết tâm của người khác, tuỳ theo ư hành của vị Tôn giả này hướng đến chỗ nào, thời tâm của vị này lập tức suy tầm đến chỗ ấy. Tôn giả Gotama giáo giới như sau : "Hăy suy nghĩ như thế này, chớ suy nghĩ như vậy ! Hăy tác ư như vậy, chớ tác ư như vậy ! Hăy từ bỏ cái này, hăy đạt đến cái này nà an trú !".

 

Of course, brahman, you have affronted me with your personal statement, but nevertheless I will respond. Yes, I wield manifold psychic powers... (and) exercise influence with my body even as far as the Brahma worlds; having attained a concentration devoid of directed thought and evaluation, and encompassing the awareness [of the other] with my own awareness, I discern, 'Given the way the mental fabrications of this venerable person are inclined, the directed thoughts of his mind will immediately think about this.' I give instruction in this way: 'Direct your thought in this way, don't direct it in that. Attend to things in this way, don't attend to them in that. Let go of this, enter and remain in that.'


Thật vậy, này Bà-la-môn, lời nói của Ông trước như là chống ta, sau xích lại gần ta. Và Ta sẽ trả lời cho Ông. Này Bà-la-môn, ta chứng được nhiều loại thần thông … này Bà-la-môn, ta thành tựu được định không tầm không tứ, với tâm của ḿnh rơ biết tâm của người khác, tùy theo ư hành của vị Tôn giả hướng đến chỗ nào, thời tâm của vị này lập tức suy tầm đến chỗ ấy. Tôn giả Gotama có thể giáo giới như sau : "Hăy suy nghĩ như thế này, chớ suy nghĩ như vậy. Hăy tác ư như vậy, chớ tác ư như vậy ! Hăy từ bỏ cái này, hăy đạt được cái này và an trú !".

 

-"Aside from Master Gotama, is there another monk who is endowed with these three miracles?"
-"Brahman, there are not only one hundred other monks... two... three... four... five hundred other monks: the monks who are endowed with these three miracles are many more than that."
-"And, Master Gotama, where do those monks now live?"
-"In this very same community of monks."


- "Thưa Tôn giả Gotama, có một Tỷ-kheo nào khác, cung thành tựu được ba loại thần thông này, ngoài Tôn giả Gotama ?
- Này Bà-la-môn, không phải chỉ có một trăm, hai trăm, ba trăm, bốn trăm, năm trăm mà c̣n nhiều hơn nữa các Tỷ-kheo thành tựu được ba loại thần thông này.
- Nhưng thưa Tôn giả Gotama, nay các không ấy hiện ở đâu ? - Này Bà-la-môn, trong chúng Tỷ-kheo này.

 

Magnificent, Master Gotama! Magnificent! Just as if he were to place upright what was overturned, to reveal what was hidden, to show the way to one who was lost, or to carry a lamp into the dark so that those with eyes could see forms, in the same way has Master Gotama — through many lines of reasoning — made the Dhamma clear. I go to Master Gotama for refuge, to the Dhamma, & to the community of monks. May Master Gotama remember me as a lay follower who has gone for refuge from this day forward, for life.


Thật vi diệu thay, Tôn giả Gotama ! Thật vi diệu thay, Tôn giả Gotama ! Như người dựng đứng những ǵ bị quăng ngă xuống, hay tŕnh bày cái ǵ bị che kín, hay chỉ đường cho người bị lạc hướng, hay cầm đèn sáng vào bóng tối để những ai có mắt có thể thấy sắc. Cũng vậy, pháp được Tôn giả Gotama thuyết giảng với nhiều pháp môn. Con nay xin quy y Tôn giả Gotama, quy y Pháp, quy y Tăng. Mong Tôn giả Gotama nhận con làm đệ tử cư sĩ, từ nay cho đến mạng chung, con trọn đời quy ngưỡng.

 

Note

1. The Commentary divides this phrase into two: the "unexcelled" refers to nibbana. The gaining of a footing (ogadha) in the holy life refers to the path of arahantship. The analogy here is that of crossing a stream: as one approaches the far shore, one reaches a point where one can touch bottom and gain a footing; even though one is not yet on the shore, one is safe from being swept away. Throughout the Canon, however, the word "gaining a footing" is frequently used in connection with Unbinding and the Deathless.

See also: DN 11; AN 4.95.

 Chủ biên và điều hành: TT Thích Giác Đẳng.

 Những đóng góp dịch thuật xin gửi về TT Thích Giác Đẳng tại giacdang@phapluan.com
Cập nhập ngày: Thứ Sáu 08-11-2006

Kỹ thuật tŕnh bày: Minh Hạnh & Thiện Pháp

Trang kế | trở về đầu trang | Home page |